برای هر استارت آپ زمانی فرا می رسد که باید برخی از حساب و کتاب های مهم را انجام دهد. نه تنها شاخص کلیدی عملکرد (KPI) و معیارهای پیشرفت، بلکه اعدادی حتی مهم تر از آن ها. در یک نقطه، شما نیاز دارید که ارزش تمام کسب وکار خودتان که شامل محصولات، خدمات، ارزش مشتریان و خود ایده هایتان می شود را محاسبه کنید.
در این مقاله ما نگاهی خواهیم داشت به چگونگی ارزش گذاری یک استارت آپ، متد های متفاوتی که می توانند برای ارزشگذاری مورد استفاده قرار گیرند، و مشکلاتی که ممکن است اگر اعداد ارزش گذاری شما خیلی بالا یا خیلی پایین باشند با آن ها مواجه شوید.
چگونه ارزش یک استارتاپ را محاسبه کنیم
همیشه خوب است که گمانه ای درباره ارزش استارتاپ خودتان در هر زمان داشته باشید. اگر در مراحل اولیه باشید این کار معمولا ساده نیست. تجارت هایی که جا افتاده اند، دارای سرمایه، شاخص های دقیق، یک پایگاه مشتریان خوب، و ( امیدوارانه ) سود هستند. این ها یعنی ارزش چنین شرکت های می تواند به سادگی مشخص گردد. اما به عنوان یک استارتاپ، ممکن است شما برخی ازین فاکتورهای اصلی را نداشته باشید، که محاسبه ارزش استارتاپ شما را دشوار می کند.
علاوه بر این شما نیاز دارید که رشد شرکت خودتان را هم به عنوان یک فاکتور مهم در نظر بگیرید. استارت آپ ها عموماً مدل های تجاری با رشد بالا هستند، و تلاش می کنند که تا جای ممکن با سرعت بیشتری شتاب بگیرند. عناصری مانند تغییرات در بازار، تیم فروشندگان، و قوت محصول شما همه می تواند عوامل دخیل در محاسبه میزان رشد شرکت شما باشند که به نوبه ی خود در محاسبه ارزش گذاری کلی استارت آپ شما هم مهم هستند.
اگر شما به یک سرمایه خطر پذیر جدی فکر میکنید، یا می خواهید در یک فرآیند تامین مالی استارت آپ ها شرکت کنید، یا به دنبال این هستید که توسط یک بازیگر بزرگ تر خریداری شوید، مهم است که از طریق انتخاب روش ارزش گذاری صحیح به اعداد دقیق در مورد ارزش استارت آپ خود دست یابید. هر کسی که بخواهد بر روی کسب وکار شما سرمایه گذاری کند پیش ازین که یک دلار هزینه کند و با شما شریک شود نیازمند شفافیت محض پیرامون داده های مالی شماست. به طریقی مشابه، شما هم نمی خواهید که اشتباهات فاجعه بار در ارزیابی تان رخ دهد چرا که در دراز مدت به معنی ضرر و زیان شما خواهد بود.
ارزیابی پیش و پس از ورود سرمایه
وقتی در حال یادگیری این هستید که چگونه ارزش یک استارت آپ را محاسبه کنید، مهم است که فهم روشنی از این دو روش ارزیابی استارت آپ ها داشته باشید. روش های ارزشگذاری پیش از ورود سرمایه (pre-money) و پس از ورود سرمایه (post-money) به سرمایه گذاران کمک می کند ریسک همکاری با شما را محاسبه کنند و میزانی پولی که می خواهند در کسب وکار شما سرمایه گذاری کنند را معین سازند.
ارزیابی پیش از ورود سرمایه به ارزش استارت آپ پیش از دریافت هر گونه سرمایه ی خارجی اشاره دارد. این نوع ارزیابی به سرمایه گذاران یک تصویر روشن از ارزش کنونی استارت آپ و ارزشی حقیقی هر سهم آن ارائه می کند. طبیعتا، وقتی یک استارت آپ سرمایه خارجی دریافت می کند ارزیابی پس از ورود سرمایه قایل محاسبه می گردد .
اگه شما به دنبال گرفتن سرمایه گذارانی هستید که سهام شما را خریداری کنند، این دو روش ارزش گذاری استارت آپ ها می تواند بر تامین مالی و درصد مالکیت شما بر استارت آپ تاثیر بگذارند، حتی اگر این درصد ها به اندازه خود یک استارت آپ کوچک به نظر برسند، می توانند در آینده که شرکت شما پا به عرصه عمومی بگذارد به معنای میلیون ها دلار اختلاف باشند.
متدهای معمول ارزیابی استارت آپ ها
ارزیابی استارت آپ ها هیچ گاه یک علم دقیق نیست، به خصوص برای کسب و کارهایی که در مراحل اولیه خودشان قرار دارند. فاکتورهای مهم می توانند شامل صنعتی که شما در آن فعالیت می کنید، بازار کنونی، اعتبار تیم شما، و دیگر نیروهای محیطی باشند که باید در حساب آیند. ارزش گذاری یک استارت آپ اندازه گیری این است که سرمایه گذاران فکر می کنند که کسب و کار شما همین الان چقدر می ارزد.
برای مثال اگر بازاری که محصولات شما به آن متعلقند آنقدر ها محبوب نباشد، یا مربوط به بازار جذابی باشند که با سرعت در سراشیبی عدم محبوبیت قرار گرفته است، در نتیجه ارزیابی استارت آپ شما احتمالاً پایین تر از کسب و کارهایی است که موقعیت بالعکسی را تجربه می کنند. اگر شما یک محصول جذاب را در یک بازار پرطرفدار داشته باشید، می توانید برچسب قیمتی بالاتری بر روی محصول خود بزنید.
چندین متد ارزیابی استارت آپ ها وجود دارد که مبتنی بر نوع کسب و کار و مرحله رشدی که در آن به سر میبرید می توانید از آن استفاده کنید. چهار مورد از رایج ترین روش ها ارزش گذاری استارت آپ ها در زیر آمده اند:
۱- روش قیمت گذاری مقایسه ای:
این یکی از آسان ترین روش های ارزش گذاری استارت آپ هاست. یک کمپانی که قابل مقایسه با شماست را بیابید ( مثلا دارای رشد درآمد ماهیانه تکرار شونده (MRR) یا نرخ ریزش (churn rate) مشابه باشد) و سپس از آن به عنوان یک نقطه معیار برای ارزش گذاری خودتان استفاده کنید. اگرچه این روش خیلی دقیق نیست می تواند یک نقطه آغاز خوب برای یک ارزیابی در مراحل اولیه باشد.
۲- روش کارت امتیاز:
این روش نوعی دیگر از متد های مقایسه ای است که معمولاً توسطه سرمایه گذاران فرشته مورد استفاده قرار میگیرد. در این روش با سنجش میزان دست آوردهای استارت آپ شما ( تجربه ی تیم، قدرت محصول، رقابت و غیره) به صورت نسبی، امکان مقایسه میان استارت آپ شما با میانگین استارت آپ هایی که در آن صنعت فعالند فراهم می آید. اگر بر اساس محاسبات آن ها استارت آپ شما به نظر دارای کیفیتی بالاتر از حد متوسط باشد بنابراین این شانس وجود دارد که استارت آپ شما ارزش بالاتری کسب کند و برای سرمایه گذاری یک فرصت سرمایه گذاری امید بخش تلقی شود.
۳- روش تنزیل وجوه نقد:
این روش ارزش گذاری، میزان درآمد یک استارت آپ را در بلند مدت تقریب می زند. با پیش بینی این و محاسبه نرخ بازگشت سرمایه مورد انتظار، فرض هایی درباره میزان ارزش استارآپ بدست می آیند. این روش قابل اعتماد ترین روش نیست به این علت که بر توانایی های تحلیلگر اتکا می کند و نرخ تخفیفی که آنها برای محاسبه فاکتور های با ریسک بالا در استارت آپ ها استفاده می کنند.
۴- روش هزینه تکثیر:
این روش به این نگاه می کند که اگر بخواهیم یک استارت آپ مشابه را از صفر برپا کنیم چقدر هزینه در بر دارد. برای یک استارتاپ نرمافزار بهعنوان سرویس (SAAS) این ممکن است شامل هزینه یا زمانی باشد که برای برنامه نویسی و طراحی یک محصول نیاز است. علاوه بر این امکان دارد هزینه های تحقیق و توسعه را هم در بر بگیرد یا هردارایی فیزیکی دیگر که استارت آپ دارد.
در حالی که روشهای ارزش گذاری استارت آپ ها میتوانند وابسته به قیمت ها و هزینه های کنونی باشند، برای یک بررسی جامع و دقیق تر، باید پتانسیل رشد، فروش های آینده و بازگشت سرمایه یا دارایی های غیرملموس مثل وفاداری به برند را هم محاسبه کرد. این معمولا به این معناست که استارت آپ پایین تر از ارزش واقعی آن ارزش گذاری می شوند.
ارزش گذاری هایی که بسیار کم یا زیاد اند
شما ممکن است فکر کنید که محاسبه نادرست ارزش استارت آپ در هر جهتی ( چه بیشتر چه کمتر) منجر به مشکلات زیادی برای استارت آپ نمی شود. درست است که جا به جا شدن چند دلار اینجا و آنجا شاید در حال حاضر معنای زیادی نداشته باشد، اما وقتی کمپانی شما به رشد برسد، آن پولهای کم یا زیاد می توانند معضلات بزرگی ایجاد کنند.
اگر شما استارت آپ خود را پایین تر از حد آن ارزش گذاری کنید هر سرمایه گذاری سود و سهم بیشتری از کسب و کار شما خواهد برد. اگر ارزش استارت آپ شما کمتر از ارزش واقعی آن باشد و شما سرمایه سنگینی را در مراحل اولیه آن دریافت کرده باشید، این به معنای از دست دادن میزان زیادی از سهامتان است. علاوه براین به این معناست که شما سهام کمتری برای ارائه به سرمایه گذاران آینده خواهید داشت چرا که ارزش کمپانی شما رقیق شده است.
در طرف دیگر ماجرا، اگر شما استار آپ خود را بیش از اندازه ی واقعی آن ارزشگذاری کرده باشید، به لحاظ تکنیکی به این معناس که می توانید افزایش سرمایه داشته باشید در حالی که به همان اندازه سهم خود را از دست ندهید. به نظر معامله خوبی می آید درست است؟ اما همیشه یک مشکلی وجود دارد.
قرار دادن یک ارزش غیر منطقی برروی استارت آپ تان گاهی موجب جذب نوع نادرستی از سرمایه گذارها میشود که تنها به دنبال دلار های بیشترند و نه سلامت و شکوفایی کسب و کار شما. همچنین ممکن است شما در آینده، افزایش ارزش استارت آپ تان را برای جذب سرمایه گذارهای جدید دشوار بیابید.
سرمایه گذارانی که بر پایه این احساس که کسب و کار شما دارای ارزش بالایی است وارد شراکت با شما شده اند ممکن است از تصمیمشان برای تجارت با شما به شدت دچار واهمه بشوند . وقتی که آن ها دریابند که شما به اندازه ای که روی کاغذ متقاعدشان کردید خوب کار نمی کنند و سخت است بر اساس قول هایتان عمل کنید و به اهداف دست یابید ، امور بین شما می تواند به شدت تلخ و گزنده شود.
وقتی یک رابطه را با سرمایه گذاران احتمالی شروع می کنید بهترین کار این است یک آغاز مثبت و دلخواه داشته باشد بنابراین بسیار مهم است که سرمایه گذراتان را فریب ندهید برای این که سرمایه بیشتری در اختیار شما قرار دهند .
جمع بندی
در نتیجه، روش های متفاوت ارزشگذاری استارت آپ ها نتایج جداگانه ایی در هر مرحله از رشد فراهم می کند _ و مهم است که بدانیم چه زمانی یک روش بیشتر مناسب تر است که استفاده شود در نسبت با روشی دیگر. هر روشی مزایا و معایب خودش را دارد که باید مدنظر قرار بگیرد و سرمایه گذارها ممکن است یکی را بر دیگری ترجیح دهند. هر روش ارزش گذاری که برای شما مناسب باشد و هر مرحله از کسب و کار که در آن هستید، مهم است که تا آن جا که می شود اعدادتان دقیق باشد. این امر تضمین می کند که بیشترین فرصت های سرمایه گذاری و تامین مالی را کسب کنید در حالی که بتوانید بیشترین میزان سهام خود را در حین رشد کسب و کارتان در کنترل خود نگه دارید.
منبع:
https://www.lightercapital.com/blog/startup-valuation-methods